تاثير افزايش قيمت دلار بر بورس

تأثير قيمت دلار بر بورس

بيشتر از نيمي از شركت هايي كه در بازار سرمايه ايران وجود دارد، با اقتصاد بين الملل و به خصوص قيمت كاموديتي ها (كالاهاي جهاني) در ارتباط هستند. همچنين بسياري از شركت هاي حاضر در بازار سرمايه ايران به صورت سرمايه گذاري و هلدينگي فعاليت مي كنند، كه به طور غير مستقيم با قيمت هاي جهاني محصولات در ارتباط هستند. صنايعي مانند شيميايي و پتروشيمي با سهم بيش از 20 درصد ارزش بازار و فولاد و سنگ آهن با سهم بيش از 18 درصد بازار و… از قيمت هاي جهاني محصولات تبعيت مي كنند.

در واقع دو شاخص دلار و بورس ايران همبستگي نزديكي با هم دارند، و اين موضوع مي تواند به صورت مستقيم و غير مستقيم ارزش سهام شركت‌ هاي بورسي را تحت تاثير قرار دهد.

تاثير رشد قيمت دلار بر بورس كدام شركت‌ ها بيش‌ ترين تاثير پذيري را دارند؟

• صنايع صادرت محور

با رشد دلار شركت هاي صادراتي كه در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران پذيرفته شده اند، مانند صنايع پالايشگاهي، پتروشيمي، فلزي و معدني، اين شركت ها كه با نرخ هاي جهاني قيمت گذاري مي شوند، سودآوري بهتري خواهند داشت، و پس از رشد دلار از جهت افزايش نرخ هاي احتمالي، تعديلات مثبت بسيار خوبي خواهند داد، اما بالا و پايين شدن شديد قيمت دلار علاوه بر اينكه مي تواند عامل مثبتي براي شركت هاي صادرات محور باشد، مي تواند تأثيرات منفي نيز بر روي برخي از اين شركت ها بگذارد.

• صنايع واردات محور

شركت هايي كه مواد اوليه ي آن ها از خارج از كشور تأمين مي شود، سهام آن ها با رشد دلار تأثير منفي مي پذيرد، مانند اكثر شركت هاي دارويي، در اين صورت با افزايش قيمت دلار مواد اوليه ي آن ها گران مي شود، و هزينه تمام شده ي محصولات در اين حوزه افزايش مي يابد. در صورتي كه شايد محصولات آن ها افزايش چنداني پيدا نكرده باشد.
با افزايش نرخ ارز علاوه بر قيمت كالا هاي وارداتي قيمت كالا هاي توليد داخل هم افزايش پيدا مي كند، اين اتفاق به معناي پايين آمدن ارزش پول ملي در مقابل ارزهاي خارجي مي باشد، كه اين رخداد تورم را در كشور به همراه خواهد داشت.

يكي ديگر از حالت‌ هايي كه مي‌ تواند تأثير منفي بر ارزش سهام بگذارد، هنگامي است، كه يك شركت داراي بدهي ارزي باشد، در اين حالت با افزايش نرخ ارز بدهي شركت زياد مي‌ شود، و هزينه‌ هاي مالي شركت را افزايش مي‌ دهد.

تأثير قيمت دلار بر بورس و تورم

با توجه به اين كه زماني كه قيمت دلار افزايش پيدا مي كند، مين موضوع باعث مي شود، كه اقتصاد كشور دچار تورم شود. زماني كه اين اتفاق مي افتد، دارايي هاي شركت هايي كه در داخل بورس مي باشند، مانند كارخانه، ماشين آلات يا حتي محصول توليد شده، و انبار شده تحت تأثير اين تورم قرار مي گيرند، و قيمت آن ها افزايش پيدا خواهد كرد. زماني كه اين اتفاق مي افتد، اگر بتوانيد سهام اين شركت را با توجه به تورم به وجود آمده خريداري كنيم، مي توانيم دارايي ارزشمندي داشته باشيم، و ارزش پول خود را حفظ كنيم.
ولي بايد گفت صنعت خودرو رابطه مستقيم با افزايش يا كاهش قيمت دلار ندارد، ولي با افزايش قيمت دلار قيمت دارايي هاي آن نيز افزايش پيدا مي كند، كه همين تأثيرات مثبت را براي اين صنعت به همراه خواهد داشت.

نمودار زير همبستگي رشد قيمت دلار و شاخص كل بورس و صنعت خودرو را نشان مي دهد.

به سهام آن دسته از شركت هايي كه مبادلات آن ها وابسته به دلار است، سهام دلاري مي گويند. اگر در پرتفوي سرمايه گذاري خود در بورس سهام دلاري داشته باشيد، در برابر كاهش ارزش پول ملي مصون خواهيد بود.

در بررسي تأثير رشد قيمت دلار بر بورس عوامل بسياري را مي‌ توان پيدا كرد، كه مي توانند بر تعيين تغيير نرخ دلار موثر باشند. از جمله‌ ي اين عوامل مي‌ توان به مذاكرات برجام اشاره كرد، كه داراي قدرت نفوذ بسيار بالايي بر قيمت ارز داشتند، و جزو محرك‌ هاي اصلي آن به شمار مي‌ روند. با اين حال زماني كه قيمت دلار افزايش يابد، تأثيري كه بر بورس مي‌ گذارد، به صورت زير مي باشد.

• كاهش با اخبار مثبت برجام
• كاهش به دليل قطعيت برجام
• كاهش به دليل كاهش تقاضاي داخلي

در گزارشاتي پيش از شروع مذاكرات وين بدست آمده است، بازار ارز روند متعادلي را طي مي‌ كرد، و همزمان با مذاكرات نيز اين روند در بازار رسمي ادامه داشت، و قيمت دلار بين 27 تا 28 هزار تومان در حال جا به‌ جايي بود. ولي به تازگي بعضي كانال‌ هاي تلگرامي، اقدام به اعلام قيمت‌ هاي افزايشي و جهت دادن به بازار كردند، و سعي در بالا بردن نرخ دلار در بازار آزاد تا سقف 31 هزار و 600 تومان بوده‌ اند. قيمتي كه ميزان معامله‌ ي واقعي روي آن مشخص نبود، و از همين رو به خاطر كاهش تقاضاي دلار در بازار بسياري از تحليل‌ گران آن را غير منطقي تلقي كردند.

از سمت ديگر نوسانات قيمت دلار همزمان با مذاكرات وين براي بازگشت آمريكا به برجام، زماني اتفاق افتاد، كه عرضه‌ ي ارز در بازار متشكل ارزي در سال جاري 3.7 برابر سال قبل بوده، و اين يعني عملاً هيچ كمبودي در بازار وجود نداشته است.

بنابراين مي‌ توان گفت كه رشد قيمت دلار بيش از آن كه تابعي از شرايط اقتصادي باشد، تحت تأثير جو رواني بوده است.

تاثير غير‌مستقيم افزايش قيمت دلار بر ارزش سهام شركت‌ هاي بورسي

بيشتر از نيمي شركت هايي كه در بازار سرمايه ايران فعاليت مي كنند، به نوعي به صورت مستقيم با اقتصاد بين الملل و به خصوص قيمت كالاهاي جهاني در ارتباط هستند. شركت هاي بسيار ديگري وجود دارد، كه به صورت سرمايه گذاري و هلدينگي فعاليت مي كنند، كه مي‌ توان گفت به صورت غير مستقيم با قيمت‌ هاي جهاني محصولات در ارتباط مي باشند. با توجه به اين كه اقتصاد و بورس ايران وابستگي بسياري زيادي بر روي قيمت نفت دارد، و واحد فروش آن به صورت ارزي مي باشد، پس با به وجود آمدن تغييرات در واحد ارزي فروش نفت، وضعيت كلان اقتصادي تغيير كرده، و باعث تغيير بازدهي بازار سهام خواهد شد. پس موضوع افزايش نرخ دلار از اين جهت براي بنگاه‌ هاي توليدي قابل توجه مي باشد، كه در بعضي موارد مي تواند هزينه ي توليد را در شركت ها افزايش دهند.

آيا تاثير رشد قيمت دلار بر بورس هميشه مثبت است؟

براي اين كه به اين سوال جواب بديم، كه آيا تاثير رشد قيمت دلار بر بورس هميشه مثبت مي باشد، يا نه. حال مي خواهيم با چند مثال ساده اين موضوع را براي شما باز كنيم. صنايعي كه داراي دارايي‌ هاي ارزشمند مي باشند، مثلاً صنايع خودرو را در نظر بگيريد، كه همبستگي مستقيم با دلار هم ندارند، ولي همزمان با افزايش قيمت دلار قيمت دارايي‌ هاي آن‌ ها افزايش پيدا خواهد كرد. در اينجا مي‌ توان گفت كه افرادي كه داراي سهام اين شركت ها هستند، همزمان با پيدايش موج تورم، سود مي‌ كنند، و ارزش پولشان حفظ مي‌ شود.

ولي نكته‌ ي قابل توجه اين است، كه نوسانات شديد دلار همان‌ قدر كه مي‌ تواند عامل مثبتي براي شركت‌ هاي صادرات محور باشد، به همان ميزان هم مي‌ تواند تأثير منفي براي بعضي شركت‌ ها داشته باشد.

با توجه به اين كه شركت‌ هاي دارويي مواد اوليه‌ ي خود را از خارج وارد مي‌ كنند، پس هر چقدر قيمت دلار افزايش پيدا كند، مواد اوليه‌ ي آن‌ ها نيز گران‌ تر مي‌ شود. در نتيجه با وجود افزايش قيمت ناچيز محصولات اين شركت‌ ها، هزينه‌ هاي آن‌ ها افزايش پيدا مي‌ كند. مشكل جدي اين است، كه زماني كه قيمت محصولات اين شركت‌ها از سوي دولت تعيين شود، سود آوري شركت‌ ها با مشكل مواجه رو به رو خواهد شد، و اين موضوع كاملاً به ضرر آن‌ ها و سهامداران خواهد بود. يا اين كه زماني‌ كه يك شركت داراي بدهي ارزي باشد، در اين حالت هم با افزايش نرخ ارز بدهي‌ ها و به‌ دنبال آن هزينه‌ هاي مالي شركت زياد مي‌ شود، كه اين مي‌ تواند تأثير منفي بر ارزش سهام بگذارد. بنابراين مي‌ توان گفت، كه تاثير رشد قيمت دلار بر بورس هميشه هم مثبت نخواهد بود.

سخن پاياني

همان طور در قسمت هاي قبلي هم به آن اشاره كرديم، تغيير قيمت ارز و دلار مي تواند بر روي بازار بورس تاثير گذار باشد. به دليل وجود نداشتن يك ثبات در بازار ارز و دلار باعث مي شود، تا بازار بورس دچار نوسانات شود، و ثبات خود را از دست بدهد. با بالا رفتن قيمت دلار مي تواند داراي تأثير مثبتي بر افزايش قيمت سهام شركت هاي صادراتي مانند شركت هاي پلايشگاهي، پتروشيمي و فلزات دارد. اين شركت ها با توجه به اين كه بخش عمده اي از بازار بورس ايران را تشكيل مي دهند، پس هر چقدر كه قيمت دلار افزايش پيدا كند، مي توانيم روند صعودي براي بازار بورس را پيش بيني كرد. بازار بورس كه بازاري بسيار پيچيده مي باشد، مي تواند تحت تأثير عوامل داخلي و خارجي زيادي قرار بگيرد. توجه داشته باشيد، كه به طور قاطع در مورد چگونگي تاثير گذاري قيمت دلار بر بورس صحبت كرد.